Er is steeds meer aandacht voor onze levenskwaliteit en ons geluk. Niet voor niets wordt naast het bruto binnenlands product (bbp) ook al tijden de happiness index van landen gemeten. Op allerlei verschillende manieren. Afhankelijk van de factoren die worden meegewogen, varieert de score voor Nederland, maar een plek in de top 10 zit er vaak wel in. Hoe is het met jouw happiness index gesteld? En welke factoren hebben hier invloed op?

Grote kans dat dingen als vrijheid of onafhankelijkheid een rol spelen. De ruimte om zelf invulling te kunnen geven aan je dag, je werk, aan je leven in het algemeen. Toch hoor je vaak mensen zeggen dat ze “geleefd” worden. Door hun agenda of hun omgeving. Hoe ga je zodanig met invloedsfactoren om, dat ze jouw gevoel van geluk minder beïnvloeden?

“40% van ons geluk kunnen we zelf sturen.”

Zoals veel in het leven, begint ook het antwoord op deze vraag met bewustzijn. Simpelweg beginnen met het herkennen van wat wij noemen rode en blauwe emoties en prikkels. Rood staat in dit geval voor alle vormen van weerstand, conflict of overleven. Dit begint met lichtrood – bijvoorbeeld bij twijfel – en loopt op naar knalrood – wanneer je bijvoorbeeld wanhoop ervaart. Blauw staat synoniem voor alles wat met ontwikkelen, geluk en flow te maken heeft. In kleine vorm bijvoorbeeld tevredenheid, in donkerblauw dingen als extase. Precies in het midden tussen hevig rood en extreem blauw, ligt een ruimte van ontspanning. Zie het maar als de bodem van een U. Iedereen beweegt zich op zijn eigen manier van rood naar blauw en weer terug. Stel je eens voor hoeveel machtiger en dus gelukkiger jij je zou kunnen voelen, als je weet welke factoren jou uit je ontspanning halen?

Je bent geneigd te denken dat geluk afhankelijk is van externe factoren. Bijvoorbeeld van de omgeving waarin je leeft of werkt. Het goede nieuws is dat deze omstandigheden maar voor 10% je geluk beïnvloeden. 50% wordt bepaald door genetische factoren. En dus beginnen we met de 40% die jij helemaal zelf kunt sturen: jouw innerlijke belevingswereld!

Wat gebeurt er IN jou?

Je hebt vast wel eens gehoord van de vecht-, vlucht- of bevriesrespons. Elk mens heeft deze respons in zich. Ze is het resultaat van eeuwenlange evolutie en ijzersterk verankerd in ons brein. Heel functioneel als je daadwerkelijk in gevaar bent. Wanneer je vlucht voor een brand bijvoorbeeld. Je lijf wordt in opperste staat van paraatheid gebracht, waardoor je jezelf zo snel mogelijk in veiligheid kunt brengen. Helaas worden deze overlevingsstrategieën ook vaak getriggerd als er geen direct (levens)gevaar dreigt. Dan kosten ze onnodig energie. En toch zijn ze aan de orde van de dag. Kijk maar eens wat er gebeurt bij een reorganisatie. Er ontstaat onzekerheid over werkplekken en ieder gaat daar op zijn eigen manier mee om. Vaak gedreven door een primaire overlevingsstrategie. De één zal een jurist in de arm nemen en de situatie aanvechten. Een ander stapt op, nog voordat er duidelijkheid is over het hoe en wat. En weer een ander wacht af en laat de reorganisatie als het ware over zich heen komen. Wat zou jouw primaire reactie zijn? En waar zou je eigenlijk je energie in willen steken?

Energielekken zijn er ook in veel subtielere vormen. Beperkende overtuigingen bijvoorbeeld. Vaak ben je je er niet of nauwelijks van bewust, en daarmee zijn het sluipmoordenaars. Stel je voor: je bent er van overtuigd geraakt dat jij minder getalenteerd bent dan anderen. Dit zal in de hand werken dat je gemakkelijk dingen aan je omgeving overlaat, ook de dingen die jij van nature leuk of fijn vindt om te doen. Hiermee geef je anderen steeds opnieuw de kans zich als “betere” te bewijzen en voed je onbewust je bestaande zelfbeeld. Kleine kans dat dit een positieve spiraal in de hand werkt. Ben je je wél bewust van deze beperkende gedachte, kun je andere keuzes maken. Bijvoorbeeld door wél de kar te gaan trekken van een project waar jouw hart sneller van gaat kloppen. Of zelf een keer achter het fornuis te kruipen voor een etentje met vrienden. Je creëert hiermee kansen om jezelf positief te bekrachtigen. Een sterke tegenhanger voor je belemmerende overtuiging is geboren!

“Bewust omgaan met wat er in jou leeft, betekent niet dat je continu “zen” bent”.

De grote misvatting over zelfmanagement

Eenmaal bewust van je grote en kleine energielekken, gaat een wereld van nieuwe mogelijkheden voor je open. Elke keer dat je ze opmerkt, heb je namelijk een keuze. Ga je er in mee? Of kies je bewust voor een andere houding? Nu hoor ik je denken: moet ik dan altijd mijn emoties en gedachtes onder controle hebben? Zeker niet! Juist niet! Bewust omgaan met wat er in jou leeft, betekent niet dat je continu “zen” bent. Die pure, ontspannen staat van zijn is weliswaar fijn, maar niet hoe het leven voor de meeste mensen werkt. Sterker nog: als je van jezelf verlangt dat je die houding ten alle tijden kunt bewaren, is de kans groot dat je juist meer onrust ervaart. Het is als een dobber die je onder water drukt. De dobber zal altijd de weg naar het wateroppervlak blijven zoeken. Als je hem kunt laten dobberen, als je ruimte kunt geven aan je emoties en gedachtes, kun je ook relatieve rust ervaren als ze heel intens zijn. Wedden dat het jouw geluksbeleving ten goede komt?

Om maar met de deur in huis te vallen: de echte oorzaak van negatieve stress is voor veel mensen lastig te zien. De trigger is vaak nog wel te herkennen, maar hoe het komt dat je er zo heftig op reageert? En wat dan te doen? Het is voor veel mensen een black box.

Het algemene kenmerk van mensen met een stresspatroon, is uitputting. Je loopt er energetisch op leeg. Dit komt, omdat je lichaam biologisch in een survivalstand zit, waardoor je niet meer bijtankt. Als je er niet op bijstuurt, loop je het risico om uit de bocht te vliegen. Wat je ook doet met rust, supplementen etc., het is dweilen met de kraan open. Waar het om gaat, is dat je de oorzaak oplost en niet alleen de trigger(s) probeert te omzeilen. Alhoewel ook voor eerst even bijtanken best wat te zeggen is.

Voor de duidelijkheid, ik heb het over stress in je werk en dus niet stress als gevolg van ziekte of lichamelijk disfunctioneren. Ik heb het ook niet over posttraumatische stress, omdat dat een aparte categorie is, die om een specifieke aanpak vraagt. De oorzaken van langdurig negatieve stress in de context van werk zijn voor mij, na 25 jaar werken met stress, goed in te delen. Ik zie 3 belangrijke oorzaken:

1) Je doet dingen die niet bij je passen en die je structureel energie kosten, waardoor je  leegloopt. Zo van: “wat moet ik anders, ik moet toch geld verdienen”. In werkelijkheid heb je (nog) niet je passie kunnen vinden en kunnen neerzetten in je beroepsmatige ontwikkeling. Gelukkig is het nooit te laat, tenzij je de 100 meter binnen 10 seconden wil lopen.

2) Je doet dingen met mensen of in omgevingen die je triggeren en waar je emotioneel geen antwoord op hebt. Dit heeft regelmatig een emotionele explosie of structurele emotionele terugtrekking tot gevolg. Bijvoorbeeld, wanneer er een autoriteit in het spel is. Denk aan opgelegde werkdruk, opdrachten ‘van boven’, deadlines, quota etc. Het kan ook zijn dat er volgens jou dingen gebeuren die niet kloppen, fundamenteel onrechtvaardig zijn. De essentie is, dat je probeert te functioneren in een omgeving waar je het van nature niet mee eens bent.

3) Je hebt een patroon vanuit je opvoeding meegenomen met innerlijke overtuigingen omtrent jezelf. De emoties die daaraan gekoppeld zijn, maken dat je leegloopt. Een doorgeslagen innerlijke stem (zoals een criticus), een bepaald gedachtepatroon als “ik moet presteren/perfect zijn”, “ik ben niet goed genoeg”, “dadelijk val ik door de mand”. De oorzaak hiervan zijn vroege conclusies, die je als kind getrokken hebt, en die niet waar, maar nooit gecorrigeerd zijn. Je kent jezelf niet meer anders dan op deze manier. Dit beïnvloedt je denken, je zenuwstelsel, je keuzes en je gedrag op een ongewenste manier.

Wanneer je de oorzaak helder hebt, rijst de vraag: wat nu? De titel van deze blog is ‘moeiteloos stress loslaten’. Dus hoewel het goed is om stress te managen, een slaappil te nemen om weer te slapen, gaan we voor de echte oplossing en niet voor symptoombestrijding. Dus ja; beweeg, verander je voeding en neem alle tips van professor Erik Scherder serieus. Ze helpen je om op een instrumentele manier je huidige dynamiek te reguleren en hopelijk op te lossen.

Maar moeiteloos worden de dingen pas echt, wanneer je ze begrijpt en je er vervolgens op de juiste manier mee omgaat. Ik help je alvast een stukje op weg.

Oorzaak 1: hoe ga je om met werk dat niet bij je past? Je gaat een loopbaantraject uitzetten om er achter te komen waar je van nature voor gemaakt bent. ‘Werken vanuit je natuur’ noemen we dat bij Bright. In ons Natural Professional Program leer je jouw diepste drijfveren en talenten (her)ontdekken en ontsluiten.

Oorzaak 2: je (werk)omgeving triggert je. Die triggers kun je via coaching anders leren afhandelen, waardoor je je niet langer bedreigt voelt. De voorwaarde is, dat je lichaam en zenuwstelsel daar ook in meegenomen worden, zodat je ook daadwerkelijk rustiger wordt.

Oorzaak 3: jij doet iets in jezelf wat je projecteert op je omgeving. Ook deze projectie kun je via coaching oplossen.

Waar gaat moeiteloos stress loslaten nu precies over? Het gaat over triggers en belemmerende zienswijzen overstijgen. Het gaat over samenwerken met je lichaam, zodat emoties door je lichaam worden ontladen i.p.v. in je lichaam opstapelen. Daarvoor moet je begrijpen dat je 3 breinen hebt, en hoe deze 3 met elkaar samenwerken. Je denkbrein, je emotionele brein en je reptielenbrein. Wanneer je dat begrijpt en ze bewust kunt inzetten, wordt je van binnen machtig. De dingen die jou triggeren, geven niet meer dezelfde response. Je kunt reageren op je omgeving zoals jij dat wilt. Met andere woorden: de macht om samen te werken met je lichaam is de snelste manier om te groeien van binnenuit. Een omgeving proberen te veranderen, duurt in de meeste gevallen langer.